Yapı İşletmesi ve Maloluş Hesapları

ÖNSÖZ

Yapı işlerinde görev alacak teknik elemanların çeşitli ödevleri vardır. Günümüz çalışma hayatında çok yönlü özellik gösteren bu ödevler, yasal, ekonomik, yönetim, sosyal ve parasal olarak özetlenebilir. Bu ödevlerin iyi bir şekilde yerine getirilmesi şüphesiz, gerekli bilgileri öğrenmek ve uygulamak ile olacaktır. Kitabımız, genç teknik elemanlarımıza gerek öğrenimleri sırasında gerekse çalışma yaşamlarındaki uygulamalarında yardımcı olmak amacı ile hazırlanmıştır. Eserde görülebilecek eksiklerin bildirilmesi bizleri çok sevindirecektir. Saygılarımızla. Adana, 1976 ALİ PANCARCI - M. EMİN ÖCAL

ONBİRİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ

Yapı üretiminde proje yönetim bilgisinin öneminin ülkemizde de anlaşılması yönündeki gelişmeye paralel olarak konuya teknik elemanların ilgisi artmıştır. Yapı İşletmesi ve Maloluş Hesapları Kitabı, proje yönetimi konularında bilgilenmeye katkı sağlayıcı içeriği ile yayın hayatında kırkikinci yılını tamamlamış bulunmaktadır. Teknik içerikli kitapların bu kadar uzun süre yayın hayatında kalması nadir karşılaşılan bir başarıdır. Yazarları olarak ülkemizde her düzeydeki teknik elemana bunca yıl hizmet sunuyor olmaktan dolayı sevinçliyiz. Gösterdiğiniz ilgi ile bizlere bu sevinci yaşatan siz okuyucularımız ve Birsen Yayınevine teşekkür ediyoruz. Okuyucularımızdan gelen öneriler de göz önünde tutularak gerekli güncellemeler yapılmış olan kitabın onbirinci baskısı hizmetinize sunulmuş bulunmaktadır. Başarılarınıza katkı sağlamayı sürdürmesini diliyoruz

Saygılarımızla, İstanbul, 2018 Ali PANCARCI - M. Emin ÖCAL

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM YAPIYA HAZIRLIK

1.1. Giriş… ..............................................................................................................................1

1 1.2. Yer ve Arsa Seçilmesi ....................................................................................................... 1

1 1.3. Projelerin Hazırlanması .....................................................................................................1

 1.4. Teknik Şartname ve Sözleşmenin Hazırlanması .............................................................. 4

 1.5. İnşaat Başlama İzni (Ruhsat Alınması) ............................................................................13

14 1.6. Yapı Ön Keşfinin Çıkartılması ........................................................................................ 17

1.7. İnşaatı Yapacak Yüklenicinin ve Denetleyecek Elemanların Seçilmesi ........................... 17

İKİNCİ BÖLÜM İNŞAATLA İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER

2.1. Genel Değerlendirme ...................................................................................................... 23

2.2. İnşaat İşleri İle İlgili Yasal Düzenlemeler ........................................................................ 24

2.3. Yasal Düzenlemelerin İzlenmesi ..................................................................................... 25

2.4. Standartların İzlenmesi.................................................................................................... 30

2.5. Uzman Görüşünden Yararlanılması ................................................................................. 37

2.6. İmar Yasası ..................................................................................................................... 37

2.7. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ............................................................................... 38

2.8. Belediye İmar Yönetmeliği ............................................................................................. 41

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM METRAJ İŞLERİ

3.1. Metraj ............................................................................................................................. 42

3.2. Metraj Özeti .................................................................................................................... 45

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İNŞAAT İŞLERİNDE BİRİM FİYAT UYGULAMASI

4.1. Tanım ............................................................................................................................. 52

4.2. Yapı Elemanlarının Biriminin Belirlenmesi ..................................................................... 52

4.3. Birim Fiyatın Oluşturulması ............................................................................................ 52

4.4. Birim Fiyatların Geçerlilik Süresi.................................................................................... 57

4.5. Kamuya Ait İnşaatlarda Birim Fiyat Uygulaması ............................................................ 57

4.6. Birim Fiyat Usulüyle İhale İşlerinde Dikkate Alması Gereken Diğer Giderler ................. 58

4.7. Kamu İnşaatlarında Birim Fiyata Yansıtılmamış Olan Giderlerin Hesaplanması ............. 59

4.8. Kamu İnşaatlarında Taşıma Bedellerinin Hesaplanması .................................................. 59

BEŞİNCİ BÖLÜM KEŞİF ÇIKARTILMASI

5.1. Giriş… ............................................................................................................................ 65

5.2. Ön Keşif ......................................................................................................................... 65

5.3. Keşif Özeti ...................................................................................................................... 68

5.4. Kesin Keşif ..................................................................................................................... 69

5.5. Kesin Keşif Bedelinin Güncelleştirilmesi ........................................................................ 69

ALTINCI BÖLÜM İNŞAAT ŞARTNAME VE SÖZLEŞMELERİ

6.1. Giriş… ............................................................................................................................ 76

6.2. Teknik Şartname ............................................................................................................. 76

6.3. Sözleşme… ..................................................................................................................... 77

6.4. Kamu İnşaatlarında Şartname ve Sözleşme Düzenlenmesi .............................................. 78

6.5. Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşme..................................................................................... 80

6.6. Yapım İşleri Genel Şartnamesi ........................................................................................ 86

YEDİNCİ BÖLÜM İHALE ÇEŞİTLERİ VE İHALE DOSYASININ HAZIRLANMASI

7.1. Tanım ........................................................................................................................... 111

7.2. İhale Çeşitleri ................................................................................................................ 111

7.3. İhale Dosyasının Hazırlanması ...................................................................................... 114

7.4. İhalenin İlan Edilmesi ................................................................................................... 115

7.5. Uygun Yüklenicinin Belirlenmesi ................................................................................. 116

7.6. Kesin Sözleşmenin İmzalanması ................................................................................... 116

7.7. Yüklenicinin Teklif Edeceği İhale Bedelinin Hesaplanması .......................................... 116

7.8. Kamu İnşaatlarında İhale İşlemleri ................................................................................ 122

SEKİZİNCİ BÖLÜM İŞ PROGRAMLARI

8.1. Çubuk Programlama Yöntemi (Gannt Şeması) .............................................................. 131

8.2. Modern Programlama Yöntemleri ................................................................................. 145

8.2.1. Faaliyetlerin Oklarla Gösterildiği Ağ Diyagramları .................................................... 145

8.2.2. Faaliyetlerin Kutucuklarla Gösterildiği Ağ Diyagramları ........................................... 160

8.3. İş Programı Hazırlanmasında Bilgisayardan Yararlanılması .......................................... 163

DOKUZUNCU BÖLÜM ŞANTİYELER

9.1. Şantiye Organizasyonu.................................................................................................. 165

9.2. Şantiye Projesi Ön Hazırlığı .......................................................................................... 166

9.3. Şantiye Projesinin Tanzimi ........................................................................................... 167

9.4. Şantiyenin Kurulması .................................................................................................... 188

9.5. Şantiyede Kullanılan İş Makinaları ............................................................................... 188

ONUNCU BÖLÜM YAPI ÜRETİMİNİN DENETİMİ

10.1. Tanım ......................................................................................................................... 227

10.2. İnşaat Sektöründe Mevcut Denetim Uygulaması ......................................................... 227

10.2.1. Kamu İnşaatları Dışında Kalan İnşaatların Denetimi ............................................... 227

10.2.2. Kamuya Ait İnşaatların Denetimi ............................................................................. 230

ONBİRİNCİ BÖLÜM HAKEDİŞ RAPORLARI

11.1. Tanım ......................................................................................................................... 232

11.2. Birim Fiyat Usulü İhalelerde Hakediş.......................................................................... 232

11.3. Anahtar Teslimi Usulü İhalelerde Hakediş .................................................................. 236

11.4. Maliyet Artı Kâr Usulü İhalelerde Hakediş.................................................................. 236 1

1.5. Kamuya Ait İnşaatlarda Hakediş Hazırlanması ............................................................ 237 1

1.6. Hakedişte Yer Alan Hesapların İçeriği ve Bir Örnek ................................................... 247

ONİKİNCİ BÖLÜM GEÇİCİ VE KESİN KABUL İŞLEMLERİ

12.1. Giriş ........................................................................................................................... 287

12.2. Kamu Yapılarında Kabul İşlemleri .............................................................................. 287

12.3. Teminatın Geri Verilmesi ve İlişik Kesimi .................................................................. 289

12.4. Özel Mülkiyete Ait Yapılarda Kabul İşlemleri ............................................................ 289

12.1. Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği ........................................................ 291

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM METRAJ VE KEŞİF UYGULAMASI

13.1. Yöntem ....................................................................................................................... 298

13.2. Yer (mahal) Listesi...................................................................................................... 298

13.3. Kazı İşleri ................................................................................................................... 299

13.4. Beton İşleri ................................................................................................................. 299

13.5. Temel Duvarları .......................................................................................................... 299

13.6. Tuğla Duvar İşleri ....................................................................................................... 300

13.7. Betonarme Demirleri ................................................................................................... 300

13.8. Kalıp İşleri .................................................................................................................. 300

13.9. Kapı ve Pencere Doğramaları ...................................................................................... 300

13.10. Çatı İşleri .................................................................................................................. 300

13.11. Metraj Uygulaması .................................................................................................... 304

13.11.1. (Tretuarda) El İle Yumuşak Toprak Kazılması ....................................................... 304

13.11.2. Dar Derin Toprak Kazısı ........................................................................................ 305

13.11.3. Demirsiz Beton 150 Dozlu ..................................................................................... 305

13.11.4. Ø 20 cm İç Çapında Büz Döşemesi ........................................................................ 305

13.11.5. Demirli Beton (B225) ............................................................................................. 305

13.11.6. Taş Temel Duvarı ................................................................................................... 306

13.11.7. Dolgu Yapılması .................................................................................................... 306

13.11.8. Ocak Taşı İle Blokaj Yapılması .............................................................................. 307

13.11.9. Demirsiz Beton ...................................................................................................... 307

13.11.10. Çimento Harçlı Tuğla Duvarı ............................................................................... 307

13.11.11. Yarım Tuğla Duvar .............................................................................................. 308

13.11.12. Demirli Beton.. (B225) ......................................................................................... 308

13.11.13. Çatı Örtüsü ........................................................................................................... 309

13.11.14. Mahya Yapılması ................................................................................................. 309

13.11.15. Betonarme Kalıbı ................................................................................................. 309

13.11.16. Ahşap Seri Kalıp .................................................................................................. 311

13.11.17. Çatı Örtüsü Altına Tahta Kaplama Yapılması ....................................................... 311

13.11.18. Oturtma Çatı Yapılması ........................................................................................ 311

13.11.19. Dış Kapılara Ait Masif Kasa Yapılması ................................................................ 311

13.11.20. İç Kapılara Ait Masif Kasa Yapılması .................................................................. 311

13.11.21. Masif Tablalı Dış Kapı Kanadı Yapılması ............................................................ 312

13.11.22. Kontrplak Tablalı İç Kapı Kanadı Yapılması ........................................................ 313

13.11.23. Kasa ve Pervazlı Tek Yüzlü Pencere Yapılması .................................................... 313

13.11.24. Pencere Kanatları ................................................................................................. 314

13.11.25. Beton Çelikleri ..................................................................................................... 314

13.11.26. Düşey Yağmur Borusu Yapılması ........................................................................ 315

13.11.27. 12 Nolu Çinkodan 110 mm. Genişliğinde Yağmur Oluğu Yapılması .................... 315

13.11.28. 120 mm Pik Dofenlerin Sağlanması ve Yerine Konması ....................................... 315

13.11.29. 12 Nolu Çinkodan Soba Deliği Ağzı ve Kapağı Yapılması ................................... 315

13.11.30. 12 Nolu Çinkodan Baca Temizleme Kutusu Yapılması......................................... 315

13.11.31. 12 Nolu Çinkodan 50 cm Genişlikte Baca Kenan Yapılması ................................. 315

13.11.32. Yeni Ahşap Yüzlere 3 Kat Yağlı Boya Yapılması................................................. 315

13.11.33. Karo Fayans Yapılması ........................................................................................ 317

13.11.34. Kireç Harçlı İç Sıva Yapılması ............................................................................. 317

13.11.35. Çimento Kireç Harçlı Düz Tavan Sıvası Yapılması .............................................. 318

13.11.36. Kireç ve Çimento Karışımlı Harçlı Düz Dış Sıva Yapılması ................................. 318

13.11.37. Dışta Serpme Sıva Yapılması ............................................................................... 319

13.11.38. Mutfak ve Banyo Döşemesine Karo Seramik Yapılması ....................................... 319

13.11.39. Karo Mozaik Döşeme Kaplaması Yapılması ......................................................... 319

13.11.40. Süpürgelik Yapılması ........................................................................................... 319

13.11.41. Beyaz Üç Kat Kireç Badana Yapılması ................................................................ 320

13.11.42. Renkli Üç Kat Plastik Badana Yapılması .............................................................. 320

13.11.43. Renkli Geçirimsiz Boya........................................................................................ 320

13.11.44. Mala Perdahlı Şap Yapılması................................................................................ 320

13.11.45. 3 mm Kalınlığında Normal Düz Cam Takılması ................................................... 320

13.11.46. Ahşap Kapı Kanatlarına Buzlu Cam Takılması ..................................................... 320

13.11.47. Pencere Denizliği Yapılması ................................................................................ 320

13.11.48. İş İskelesi ............................................................................................................. 321

13.11.49. Kalıp İskelesi ....................................................................................................... 321

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI BİRİM FİYAT SİSTEMİ

14.1. Giriş ........................................................................................................................... 324

14.2. Bayındırlık Birim Fiyat Sistemi ................................................................................... 324

14.1. Birim Fiyat Listesi Örneği ..................................................................................... 328 Ek

14.2. Birim Fiyat Tarifleri Örneği ................................................................................... 329 Ek

14.3. Birim Fiyat Analizi Örneği .................................................................................... 332 Ek

14.4. Rayiç Listesi Örneği .............................................................................................. 333 Ek

14.5. Teknik Şartname ................................................................................................... 334

ONBEŞİNCİ BÖLÜM YAPI İŞLERİNDE İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ

15.1. Giriş ........................................................................................................................... 337

15.2. İnşaat Sektörünün İş Kazası Bakımından Risk Düzeyi................................................. 337

15.3. İnşaat İşlerinde İş Güvenliği Önlemleri İle İlgili Mevcut Uygulama ............................ 340

15.4. İnşaat İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Planı .................................................................... 343

15.5. İnşaat Aşamalarında Alınması Gereken Sağlık ve Güvenlik Önlemleri ........................ 351

15.6. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Kontrol Listelerinin Önemi ............................................... 358

15.7. Bir İş Kazası Olması Sonucunda Oluşacak Sorumluluklar .................................................... 359

EKLER ....................................................................................................................... 365

EK 1. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği .......................................................................... 366