Osmanlı Anıt Mimarisinde Klasik Yapı Detayları

Bir bütün detaylardan oluşur. Geleneksel mimaride detaylar, zaman içinde, deneme-yanılma yöntemiyle geliştirilmişlerdir. Kendinden beklenen işlevi mükemmel biçimde yerine getirdiğine inanılan bir detayın değişmesi için bir neden yoktur. Geleneksel mimarinin en önemli özelliklerinden biri olan bu anlayış, günümüzün mimarî anlayışıyla taban tabana zıttır. Dikkatle incelendiğinde görülecektir ki, birbirinden uzak bölgelerde, hatta farklı zamanlarda uygulanmış iki detay dahi şaşılacak derecede benzerlik sergileyebilir. Şu halde, önemli olan, bir detayın özünü anlamak, işlevini nasıl yerine getirdiğini çözebilmektir. Bunu gerçekleştiren mimar artık o detaya vâkıftır; günün değişen koşullarında o detayın gelişmesine katkıda bulunabilir. Altmış yıllık uzun bir uğraşın sonucu olan bu kitap, öncelikle mimarlara, restoratörlere ve bu alanlarda eğitim gören öğrencilere hitab etmektedir. Bu çalışmanın belki de en önemli özelliği, Osmanlı klasik yapı detaylarını ilk kez toplu halde sunmasıdır. Sunulan detayların ait olduğu anıtların kimileri hatalı restorasyon çalışmaları sonucu özgünlüklerini kaybetmiş, kimileri bakımsızlıktan yıkılmaya yüz tutmuş, kimileri de tamamen yitirilmiş durumdadır. Eğer bu kitap, hedef kitlesinin dikkatini biraz olsun bu mükemmel detaylara çekebilir, onları takdir etmelerine ve prensiplerini anlamalarına yardımcı olabilirse amacına ulaşmış olacaktır. Çünkü hepimiz biliyoruz ki mükemmellik detaylarda gizlidir.

A whole is made up of details. In traditional architecture a detail is developed over time through trial and error. When it is believed to have been ‘perfected', however, it need no longer change. Close inspection will reveal that most traditional details of the same type have many similarities, even when produced in different regions at different times. This is one of the most characteristic aspects of traditional architecture, and is the exact opposite of our understanding of architecture today. One must strive to understand the working principle of a detail-how and why it has evolved to function so well, and, often, so beautifully. An architect capable of this understanding has mastered that detail and its utility, and can help its further evolution in the context of contemporary conditions of construction. This book, which is the outcome of 60 years of professional experience, is useful primarily for architects, preservationists and students in these fields. Yet this book can also address a much greater audience because it is the first to compile Ottoman classical details in a single volume. Furthermore, some of the buildings which these details are part of have fallen into ruins and others have lost their authenticity due to faulty interventions. These may be the only records of their details. If this book can attract attention to these beautiful details and further an understanding of their working principles it would have accomplished its purpose. Perfection lies in the details.