Mimarlık Ortamında Çekişmeler

Osmanlı'nın son esnekliği yapı ya da yapı öğesi inşa eden/ettiren sıradan kişiler hangi müdahalelere ve şikayetlere maruz kalıyor?
Bu müdahale ve kısıtlamaların gücü biliniyor mu?
Yapının ya da yapı elemanlarının kullanımı ve algılanışı; Değişiklikler ve özellikler hakkında verilen kararların hukuki dayanakları ne derecede etkilemekteydi?

Elinizde kazandığınız “Mimarlık Ortamında Çekişmeler: Osmanlı'nın Son Dönemlerinde İnşaat Alanındaki Şikâyetler ve Müdahaleler” başlıklı bu kitap söz konusu soruları yanıtlarını vermek adına Osmanlı Arşiv Belgeleri içinde yapılan bir başarı programları. Anlaşmanın odaklandığı nokta yapı inşa parçaları yarattığı sorunlar ve inşa süreci boyunca, yaptırılan ve biten arasında ne tür anlaşmazlıklara sebep olan değişimlerdir. Otel, pansiyon ve apartman gibi Osmanlı dünyasında modernleşmenin sonucu olarak ortaya çıkan yapıların yanı cumba/şahnişin, pencere, merdiven gibi yapıların inşası sırasında mahremiyetin acil olarak görülmesinden şikayetlere ve müdahalelere rastlamak mümkündür. Bununla birlikte kilise ve ek yapılarının inşasında dinlenmesi arası ayrılmış mezhepler arası mücadeleler de ayrı bir sorun olarak ortaya çıkıyor.

Nizâmnâmeler, kanunnâmeler ve şer'i hükümler mimari kurallar kuralları çerçeveleri için hazırlanmıştır. Ancak tüm bu metinler inşaat alanında çekişmelerin ve gerilimlerin ortaya çıkması engel değildir. Osmanlı toplumunda yapı yaptıranlar ile komşularının ve yakın bölgedeki yapıların inşasından kaynaklanan kesintileri, kuralların sınırladığı çerçevenin hedefi da çıkabilmektedir. Kitapta, inşaat faaliyetlerinde yapılan engellemeler ve müdahaleleri içeren şikayetler ve karşı şikâyet dilekçeleri, dilekçelerin içeriği, karar mercilerinin sorun çözme biçimleri, kararın hukuki dayanakları açısından eleştirel bir bakış açısıyla alınmıştır. Bu çalışma ile engelleme ve müdahalelerle ortaya çıkan şikayetlerin Osmanlı'da sıradan insanın mimarlık faaliyetlerine ne derece yön verdiği ve sürecin nasıl gösterdiği hakkında saptamalar yapmak olanaklı hale gelmiştir. Şikâyetler ve değişimler kararların, kanunnâmelerin, nizâmnâmelerin yeniden gözden geçirilmesini ve dönüştürülmesini ve bu dönüşümün mimarinin biçimlendirilmesini sağladı.