Çatı Bahçeleri

Çatı bahçelerinin yeterince yaygın olmamasının ana nedeni, esasında çatı bahçeleri hakkında çok az bilgimizin olmasındandır. Nüfusun büyük oranda kentlerde yaşamaya başladığı ülkemizde, çatılar bahçe kurmak için oldukça ideal mekânlar. 

Mimarlar ve mühendisler gibi yapıyla ilgili meslek uzmanlarının yanı sıra peyzaj mimarları, hortikültür uzmanları, biyologlar ve şehir plancıları, politika yapıcılar, yerel ya da merkezî hükûmet yetkilileri ve meraklıları için çatı bahçeleri önemli bir vizyon ve farkındalık sunuyor. Hepimiz çok iyi biliyoruz ki yeşil alan eksikliğinden dolayı kent tarımı büyük talep görüyor. Ancak her yıl iyiden iyiye artan arsa fiyatları, ne yazık ki yeşil alanların daralmasına neden oluyor. İşte çatı bahçeleri tam da bu noktada büyük fırsat.

Bu kitabı benzersiz kılan, özellikle Türkiye için yazılmış olması. Ülkemizin kendine özgü bir iklimi ve değişken yetiştirme koşulları bulunuyor. Dr. Ekşi Türkiye’de çok sayıda yeşil çatı araştırması gerçekleştirmiştir. Bu nedenle, bu kitap bir kaynak olarak paha biçilemez. Bilgiler Türkiye’ye özgü olsa da, benzer bir iklime sahip dünyanın diğer bölgelerine de bu bilgilerin uyarlanması mümkün. 

Çatı bahçeleri ile ilgili pek çok soru kafaları karıştırmakta. Mevcut su yalıtım örtüsü kullanılabilir mi? Hangi bitki türleri başarılı olur? Ne tür bir yetiştirme ortamı kullanılır ve hangi derinlikte olmalıdır? Ne kadar bakım gerektirir? 

Çatı yüzeylerinde büyüyen bitkiler için çevre koşulları genellikle daha sert; yüksek hava sıcaklıkları, kurutucu rüzgârlar ve kök bölgesinde oluşan aşırı sıcaklık dalgalanmaları, sığ yetiştirme ortamları sonucu ortaya çıkan düşük nem içeriği. Bu durum, peyzaj alanlarının yer seviyesinden çatı üzerine aktarılması açısından bir takım çekinceleri beraberinde getiriyor. İşte bu noktada, Çatı Bahçeleri büyük hizmet sağlayacak. Bu çalışma, yeşil çatı sistemlerinin tasarım ve uygulaması için yönergeler sağlayan araştırma ve teknik bilgilerin derlemesi. Dr. Ekşi; yeşil çatıların tarihi, tanımları, tipleri, yeşil çatılara uygun bitki türleri, onların yetiştirme ortamları ve sağlayabilecekleri faydalar gibi yeşil çatılarla ilgili kapsamlı konuları ele alıyor.

Mert Ekşi

Doç. Dr. Mert Ekşi, lisans öğrenimini 2003 yılında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümünde, yüksek lisans ve doktora eğitimini İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Programında tamamlamıştır.

2006 yılında bu yana İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümünde görev yapmaktadır. ABD Michigan State Üniversitesi Hortikültür Bölümü Yeşil Çatı Araştırma Programı kapsamında bir yıl süre ile doktora sonrası misafir araştırmacı olarak yer almıştır. Hâlen 2010 yılında kurmuş olduğu İÜC Yeşil Çatı Araştırma Projesi’nin yürütücülüğünü sürdürmektedir. 

Akademik çalışmalarını yüzeysel akış yönetimi, bitki ve yetiştirme ortamı seçimi gibi deneysel yeşil çatı araştırmaları ile sürdürülebilir peyzaj uygulamaları üzerine yoğunlaştırmıştır. Bunun yanı sıra, peyzaj yapıları, peyzaj mimarlığında terim kullanımı ve kavramsal araştırmalar üzerine çalışmalar yürütmekte, dersler vermektedir.