Arredamento Mimarlık Tasarım Kültürü Dergisi 364. Sayı / Yerel Siyaset, Kent ve Mimarlık

Arredamento Mimarlık, Mayıs-Haziran sayısında mimar, şehir plancısı ve akademisyenler, kentlere ve mesleki pratiklere etkisi odağında yerel seçimleri tartışıyor.

Son yerel seçimler Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olan yerel yönetimler konusunu bir kez daha gündeme taşıdı. Ancak bu meselenin güncelden geriye doğru uzanan çok uzun bir tarihçesi var. Konu ayrıntısız bir analizde historiyografik olarak iki ayrı dönemde iki farklı biçimde somutlaşır. İlk dönem, yaklaşık II. Mahmut çağında, 1830’lardan başlayarak merkezi yönetim sisteminin yeniden kuruluşuna kadarki aralıktır. Bu ilk dönemde yerel yönetimler karmaşık bir ikilemle karşı karşıyadır. Kadı ile sancak beyi kentsel yönetimde çoğu zaman birbiriyle çelişen görevler yaparlar. Ortada bir rol çatışması vardır. Onların dışındaysa yüzyıllarca resmiyet kazanamayacak olan yerel güç odakları bulunur. Dolayısıyla, yerel yönetim hem vardır, hem de yoktur. Yasal bir varlık kazanamaz. II. Mahmut’tan itibarense merkezi yönetim yereli yeniden örgütler, ama ona doğrudan müdahale etme idealini de geliştirir. Erken Cumhuriyet’te de durum değişmez. Genellikle valiler aynı zamanda belediye başkanıdır. O noktadan başlayarak dönemlere göre değişen oranda merkezi yönetimle yerel yönetimin ilişkisi gerilimli olacaktır.

Son yerel seçimi ve sonuçlarını dikkate alarak konuyu tartışmaya açmak amacıyla mimar, şehir plancısı ve akademisyenlere bir grup soru yönelten Dosya’nın ilk kesiminde Osman Balaban, İclal Dinçer, Kerem Erginoğlu, Ebru Firidin Özgür, Doğu Kaptan, Mehmet Saner, Cem Sorguç, Murat Şanal, A. Mucip Ürger’in bu sorulara yanıtları; ikinci kesiminde ise Ali Cengizkan, Hande Ciğerli, Celal Abdi Güzer, Binnur Öktem Ünsal ve Savaş Zafer Şahin’in soruları eksen alan metinleri yer alıyor.

Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası’nın (ÇEİS) katkılarıyla yayınlanan “Opus Caementicium” başlıklı yazı dizisinin yeni bölümü, Kayseri Sümerbank Bez Fabrikası Büyük Ambar Binası’na odaklanıyor. 1999’da kullanım dışı kalan kompleksin Abdullah Gül Üniversitesi Sümer Kampüsü’ne dönüşümü sürecinde, eğitim, araştırma ve toplantı etkinliklerine evsahipliği yapacak bir buluşma noktası olarak tasarlanan yapıyı Nilüfer Baturayoğlu Yöney değerlendiriyor.

Büşra Dilaveroğlu’nun, Victoria & Albert Müzesi’nde (V&A) geçtiğimiz Mart ayında kapılarını açan sergiden hareketle, Tropikal Modernizm üzerine tarihsel bir okuma yaptığı 364. sayıda; İstanbul’un en önemli kamusal alanlarından biri olan Beyazıt Meydanı’nın kente yeniden kazandırıldığı kentsel tasarım projesini, mimarları B. Deniz Çalış Kural ve Ali Kural anlatıyor. Şeyma Kocadağistan, Arter’de Haziran 2023-Şubat 2024 tarihleri arasında gösterimde kalan “Pasaj” başlıklı sergiyi, mimari ile mimari-olmayanın ilişkisi üzerinden incelerken; Büke Uras ve Korhan Gümüş, 2023 Kasım ayında Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki ayrı edisyon halinde yayınlanan Büyükada: Moris Danon Koleksiyonu başlıklı kitabın izinde Ada tarihinin kentsel ve mimari yansımalarını tartışıyor.